FOMO (Fear Of Missing Out) is tegenwoordig een bekend fenomeen. De angst om nieuwtjes, roddels en andere interessante kansen of momenten te missen is een groeiend probleem in onze samenleving. Als je vraagt naar de oorzaak dan worden vooral Social Media en in mindere mate de Smartphone als de schuldige aangewezen. We voelen ons steeds meer verplicht om de groeiende stroom aan informatie die op ons af wordt gegooid op te zuigen en nooit iets te missen zodat we altijd van alles op de hoogte zijn. Bij ondernemers is dit niet anders. Kennis is macht is niet voor niks een veel gebruikte uitdrukking. Er komt bij (startende) ondernemers vaak zelfs nog een extra laag bij. En dat is de angst om de kans niet snel genoeg uitgevoerd te krijgen, voor een ander er met je wereld idee vandoor gaat en het zelf als eerste naar de markt brengt. 

Bij sommige ondernemers werkt dit zo verlammend dat ze nooit verder komen dan het idee. Deze ondernemers durven het bijvoorbeeld nog niet aan een medewerker van de kamer van koophandel te zeggen uit angst dat die ermee vandoor gaat. En dus het oprichten van de onderneming uitstellen tot het moment dat ze het wel aandurven (lees: in de meest extreme gevallen nooit). Of wellicht nog erger; mensen die zo lang door-investeren in het product voor ze het wereldkundig maken totdat het niet langer financieel een optie is en het product helemaal niet aan blijkt te slaan. Het idee was dus helemaal niet zo goed als ze dachten. En de FOMO ontnam ze de kans om hier al vroeg achter te komen zonder deze kostbare investeringen te hebben gemaakt. 

Mijn eigen ervaringen

Zelf heb ik hier natuurlijk ook mee moeten leren omgaan. Bij de eerste onderneming die ik opzette samen met mijn broer Kay genaamd FairMobiel in 2011, was ik zo bang dat andere er met het idee vandoor gingen dat ik het buiten mijn directe familie en beste vrienden kring om aan niemand durfde te vertellen. 

Het toppunt kwam toen ik in Arnhem de Haphoek (frietzaak) passeerde en daar de eigenaar ter promotie friet stond uit te delen. Die eigenaar was Emile Ratelband (ja die Tjakkaa man). Als toen nog 17-jarige maakte deze man nog indruk op mij omdat hij met veel kracht en zelfverzekerdheid sprak.

Toen ik hem meldde dat ik ook een bedrijf wilde starten vroeg hij wat ik ging doen. Zoals je ziet aankomen deelde ik dit niet. Zijn reactie was “Als je echt een goed idee hebt moet je hem delen met eenieder die het wilt horen. Het is niet het idee maar de naam die uiteindelijk voor succes zorgt”. En hoewel de naam niet het enigste is kan ik na bijna 10 jaar ondernemen wel de conclusie trekken dat zijn uitspraak heel wat dichter bij de waarheid lag dan mijn gedachten toen. Want in mijn hoofd dacht ik bij die uitspraak alleen maar dat hij me een goed idee probeerde te ontfutselen om er zelf iets mee te gaan doen. 

Wat was dat idee? We kochten een oud driewielertje uit Italië (Piaggio APE) die we om lieten bouwen tot een mobiele espressobar waarmee we op de campussen van hogescholen en universiteiten hoge kwaliteit (en met hoge marges) koffie konden verkopen.

Origineel? Nee er waren al 3 andere in Nederland die hiermee bezig waren. Die andere waren niet bij scholen actief maar wel degelijk op vergelijkbare venues. Hielp de geheimhouding me op enige manier? Nee absoluut niet. Wie weet had Emile me wel mijn eerste opdracht kunnen geven. Of op zijn minst wat nuttig advies over het ondernemen binnen de horeca (hij had op dat moment al een aantal horecazaken). In plaats daarvan hield ik mijn lippen stijf op elkaar waardoor het gesprek snel en enigszins ongemakkelijk ten einde kwam. 

FairMobiel werd een prima onderneming. Die angst voor concurrentie was totaal ongegrond en nog belangrijker, totaal onbelangrijk. De markt bleek groot genoeg voor tientallen bedrijfjes. Geen van de bedrijven waren miljoenen bedrijven maar voor twee jonge gozers van 16 en 18 jaar was het een geweldige start. 

Is het nu weg?

Nog niet helemaal. Als dat zo was dan zou ik nooit met NDA’s (non disclosure agreements of in het Nederlands, een geheimhoudingsverklaring) werken. Maar dit doe ik uiteraard wel. Denk hierbij aan nieuwe producten/ diensten van RJP. Het is immers een kleine moeite om een 2 pagina-document te tekenen zodat het je ruimte en veiligheid biedt om open en eerlijk te praten. Toch merk ik dat ik er nu zeker anders mee om ga. En de redenen en tools hiervoor deel ik graag met je. 

Uitwisselen van ideeën beperken, zorgt juist voor een vertraging

Zoals ik al schreef kan het niet uitwisselen van ideeën enorm beperkend werken voor je onderneming. Voor jonge bedrijven eventueel zelfs dodelijk. Er zijn echter ook bedrijven die om andere redenen zo geheimzinnig doen dan vanwege concurrenten. Neem nou de mislukte start-up uit Silicon Valley, Theranos.

Bij dit bedrijf werd er krampachtig vastgehouden aan alles. Niks mocht naar buiten komen want dit zou direct door andere gebruikt worden om het bedrijf kapot te concurreren. Was dit terecht? Een beetje. Maar niet zoals je zou verwachten. Theranos heeft in de 10 jaar van diens bestaan ruim 700 miljoen dollar opgehaald bij investeerders tegen een piek waardering van 10 miljard dollar. Je zou dus kunnen stellen dat de techniek wat waard was. De techniek maakte het mogelijk om met 1/100ste tot 1/1000ste van de normale hoeveelheid bloed (via een vinger prikje in plaats van je arm) bij bloedtesten accuratere metingen te kunnen doen dan bestaande en duurdere technologieën… En dat in een bloedtest markt in de VS waar jaarlijks 70 miljard dollar doorheen stroomt. Niet mis.

Wat bleek na 10 jaar… Het was vrijwel allemaal bedrog. Niet alleen werkte de techniek niet, de testen die ze beschreven te kunnen doen waren onmogelijk allemaal met één soort techniek te doen. Lange tijd hielden ze het hele verhaal op door grote hoeveelheden tests te doen op normale (dus van andere bedrijven) apparatuur die uit het zicht in afgesloten laboratoriums werden uitgevoerd. De resultaten gaven ze dan terug aan de patiënt alsof het door het nieuwe systeem was beoordeeld. En de tests werden helemaal niet met de kleine hoeveelheden bloed gedaan maar gewoon via de arm met normale hoeveelheden.

De onderneming werd gewaardeerd op het feit dat ze iets konden waarvan andere zeiden dat dit onmogelijk was. Wat bleek in dit geval, dat was ook zo. Zoals je je kunt voorstellen zagen de investeerders weinig terug van die 700 mln dollar.

Wanneer is geheimhouding niet nodig? En wat je kunt doen om het minder belangrijk te maken

IP beschermen door middel van Patenten

IP (intellectual property, intellectuele eigendom) kun je op verschillende manieren vastleggen. Het gaat hier om het vastleggen van je ideeën en creaties. De meest simpele versie is om je merk en product te registreren bij het BOIP (Benelux Office for Intellectual Property). Hierdoor is je merk en eventueel slogan beschermt binnen bepaalde productgroepen. Maar wil je nog een stapje verder gaan dan is een patent het mooiste. 

Als het je lukt om een patent aan te vragen en deze wordt toegekend omdat je iets nieuws hebt bedacht, dan heb je uiteraard nog maar weinig te vrezen. Een patent betekent dan ook dat je vastgelegd hebt dat je de bedenker bent en dat andere niet zonder jouw toestemming gebruik mogen maken van het idee. Vaak geldt een patent voor een bepaald aantal jaar waarna het idee alsnog vrijkomt voor anderen. Zoals je begrijpt ben je hierdoor direct een stuk veiliger. 

Markt moet groot genoeg zijn – Of kies een niche uit die zo klein is dat er maar ruimte is voor 1 speler

Voor welke markt is je product of dienst bedoeld? Is die markt heel groot, dan hoef je in de meeste gevallen niet zo bang te zijn voor concurrentie; er is dan genoeg te verdelen. Zelfs de grootste bedrijven ter wereld delen de markt met anderen. Neem Apple met IPhones naast Google Android. Of nog groter, het naar verluidt grootste bedrijf ter wereld dat nu naar de beurs gaat, Saudi Aramco. Met een winst van ruim 100 miljard dollar per jaar heeft het bijna 2 keer meer winst dan Apple. Toch heeft het een marktaandeel in de totale oliemarkt van slechts 10%. Met andere woorden, hoe groter de markt des te kleiner het risico wat concurrentie brengt is. Althans in de meeste gevallen. “Winner takes all” markten houden we hier even buiten voor het gemak (voorbeeld daarvan: de food delivery markt waar Thuisbezorgd actief in is).

Maar niet alleen groot kan je redding zijn. Juist ook erg klein kan je enorm helpen. Als de markt namelijk zo klein is dat het voor veel partijen niet interessant genoeg is om er serieus werk van te maken maar jij er wel goed aan kan verdienen omdat je de enigste oplossing biedt, zit je natuurlijk ook goed. De omvang van de markt rechtvaardigt niet harde concurrentie wat er dus voor zorgt dat je die ook waarschijnlijk weinig zult ervaren. Zorg er wel voor dat je niet hebberig wordt en je prijzen/marges niet te ruim maakt. Anders kan het maar zo zijn dat er wel nieuwe toetreders komen die de positie maar al te graag van je overnemen. En wie het dan het langst volhoudt kan maar zo die bevoorrechte positie claimen. Daarnaast is dit vaak ook niet een markt waar investeerders graag in investeren.

Hoge marges nemen zodat je meer aan marketing kan uitgeven en dus sneller marktaandeel kan winnen of kiezen voor lage marges en groei door prijsvoordeel

Dit lijkt een gekke. Maar het komt eigenlijk op een keuze neer. Kies je voor een hogere marges en dus ook meer ruimte voor concurrentie of kies je voor een lagere marges en daarmee hopelijk minder concurrentie. 

Voordeel van hogere marges is dat je meer kan investeren. Dit kan zowel in R&D zijn zodat je het beste product kunt blijven aanbieden ook al zijn er andere toetreders. Maar ook in je marketing waardoor je wellicht juist je branding beter op orde kan hebben en zo ondanks de hogere prijzen toch klanten kunt aantrekken. Makkelijke voorbeelden hiervan zijn A merken in supermarkten versus huismerken. In veel gevallen komen de producten letterlijk uit dezelfde fabriek. Toch neigen veel mensen naar het A merk dankzij een hogere kwaliteit of de illusie hiervan (dankzij sterke marketing).

Lagere marges zijn de andere kant. Door lagere marges te accepteren voor je product kun je minder uitgeven aan branding en sales. De verwachting is dat lagere marges voor lagere prijzen zorgen en dat daardoor branding en sales ook minder nodig zijn. Toch wil ik je hier een waarschuwing geven. De meeste startende ondernemers vergissen zich hier. De markt is niet altijd logisch en redelijk. Lagere prijzen betekenen niet dat je producten automatisch de deur uit vliegen of dat je niks meer hoeft te doen aan ontwikkeling. Deze route werkt dan ook voor lang niet iedereen. Ik wijs je hiervoor graag ook op een van mijn vorige blogs, Ik daag je uit denk groter!.

Een voorbeeld van een succesvolle uitwerking van deze strategie is Amazon. Zij proberen continu de prijzen te drukken door marges laag te houden en kosten te drukken. Hierdoor zijn prijzen vaak stukken lager dan bij andere winkelketens en groeien zij nog steeds gestaag. 

Als je het deelt wordt de weg duidelijker en weten mensen waar je aan werkt waardoor ze ook kunnen helpen

Als je niet deelt waar je mee bezig bent kunnen mensen je ook niet helpen. En veel mensen helpen liever dan zelf een heel bedrijf te starten. Door dergelijke mensen niet te vertellen over je ideeën ontneem je hen de kans om je te helpen. En wanneer ze zelf op het idee komen en het echt geweldig is kan dit er zelfs voor zorgen dat je potentiële gepassioneerde hulp je gepassioneerde concurrent wordt. Wat heb je liever?

In het kort

Ben je met een nieuw product, dienst of bedrijf bezig wees dan niet te bang voor concurrentie. Zorg er of voor dat je hier goed tegen beschermd bent of dat je zo snel kunt ontwikkelen in dat deel van de markt dat je door omvang beschermd wordt. Maar stop vooral niet met delen van de kennis en kunde. Uiteindelijk zijn er maar weinig mensen die van een idee ook daadwerkelijk een bedrijf maken. Laat staan een succesvol bedrijf. Het delen van je kennis en ideeën zorgt er daarom vaker voor dat mensen die er wat in zien je zullen helpen in plaats van beconcurreren. Te veel geheimen houden snelle ontwikkeling enorm tegen wat echt een dodelijke val kan zijn voor een jong bedrijf of in een vroeg stadium van het ontwikkelen van een nieuw product.

Daarnaast is ondernemen zonder al te veel moeilijke afspraken en gewoontes ook gewoon veel leuker! Zo lang het niet noodzakelijk is kan dit je erg snel voorruit helpen.