Keihard werken: dat is wat mensen in een start-up vaak doen. Vanuit de growth mindset wordt geprobeerd de onderneming verder te ontwikkelen. Meestal groeit een teamlid daarbij automatisch naar een bepaalde rol toe. Niet iedereen kan zichzelf echter continu uitvinden – en dat is oké. Misschien hebben ze het niet in zich, of hebben ze niet de energie om te blijven groeien. Het kan betekenen dat een collega een stapje opzij of omlaag moet doen, of dat er afscheid moet worden genomen. Dat is altijd zwaar, maar cruciaal is om 1) te accepteren dat het gebeurt en om 2) elkaar met respect te blijven behandelen. Zo zorg je ervoor dat het vertrek van één persoon niet het hele bedrijf vertraagt.

Eerlijk duurt het langst

Hoe lastig het ook is, je moet als ondernemer proberen altijd eerlijk te zijn als je erover denkt om een teamlid te laten gaan. Het wordt namelijk alleen maar moeilijker wanneer je niet transparant bent. Een voorbeeld. Stel dat je iemand met de naam Gijs zal moeten ontslaan. Grote kans dat hij hier aanvankelijk boos over is, maar als je het fair doet en hem de kans geeft om een andere baan te zoeken, zal hij jou waarschijnlijk – dat is in elk geval mijn ervaring – wel respecteren. Als je tegen jezelf en Gijs liegt en de knoop niet doorhakt, zit je allebei met de gebakken peren. Hij wordt gedemotiveerd en/of onzeker en laat wellicht een puinhoop achter, en jij bouwt zelf frustratie op omdat je weet dat Gijs niet functioneert. Jullie relatie komt onder druk te staan.

Een relatie die onder druk staat is voor niemand fijn. Het moeilijkst is het misschien wel wanneer je ook een vriendschap hebt met een collega die je moet laten gaan. Laten we haar Janine noemen. Hoe ontsla je haar? In mijn ervaring kun je hier ook het best open, transparant en respectvol het gesprek aangaan. Geef Janine eventueel de kans om een andere functie in het bedrijf te accepteren en bied haar daarbij loonsverhoging. Dit als dank voor haar inzet, aangezien zij je wel mooi tot op dit punt gebracht heeft! Het ontslag is geen straf, want Janine heeft niets fout gedaan – ze is alleen niet meer de juiste persoon op de juiste plek.

De normaalste zaak

Het is de normaalste zaak van de wereld dat niet iedereen mee kan met de ontwikkelingen van een bedrijf, zéker in een groeiende organisatie met veranderende werkzaamheden en verantwoordelijkheden. Je kunt niet verwachten dat een collega die eerst zelf een 10-koppig project runt, vanzelfsprekend een paar jaar later 100 man kan aansturen.

Het is belangrijk om eerlijk te zijn over de geschiktheid van een persoon voor een bepaalde rol, maar als ondernemer zou je wel zeker tijd moeten steken in de ontwikkeling van jouw team. Ik denk dat je je medewerkers steeds van goede feedback moet voorzien. In veel bedrijven heb je daar elk (half)jaar een gesprek voor; ik ben meer een voorstander van wekelijks of maandelijks één-op-één feedback geven. Geef aan “ik vind dat je dit goed doet, maar dat je je hierin kunt ontwikkelen” en maak ook ruimte voor feedback naar jou.

Jouw verantwoordelijkheid

Als iemand vervelend weg gaat bij een bedrijf, is dat de schuld van jou als oprichter/CEO. Het is niet jouw verantwoordelijkheid om elk individu mee te laten groeien met de organisatie, maar wél om een bedrijf te runnen waar de juiste mensen op de juiste plek zitten. Een start-upteam zet zich samen in voor het bedrijf om iets bijzonders op te bouwen en daar samen beter van te worden. Wanneer een medewerker de werkzaamheden niet kan bijbenen, dan heb jij als CEO je taak niet goed vervuld. Onder andere jij moet zorgen dat de werk-privébalans in evenwicht is.

Op goede voet

Tot nu toe heb ik het gehad over de situatie waarin je als ondernemer een collega de deur moet wijzen. Uiteraard kan zij of hij ook zelf afscheid willen nemen. Op de korte termijn kan dat pijnlijk zijn, maar over het algemeen is het alleen maar mooi. (Als het op de lange termijn ook pijnlijk is, doe je iets fout. Mijn regel is: een medewerker die onmisbaar is, moet als eerste ontslagen worden. Dat is namelijk geen gezonde druk voor je teamlid, en het bedrijf zou niet afhankelijk mogen zijn van één persoon.) Heb respect voor een collega die ervandoor gaat en wees blij als zij/hij een leuke nieuwe uitdaging heeft gevonden. Natuurlijk kan het vervelend zijn als er een gat valt in de organisatie, maar je krijgt de kans om een nieuwe werknemer aan te trekken met andere inzichten en misschien wel meer ervaring. Zo kan jouw start-up zich blijven ontwikkelen.

Het zou ook zomaar kunnen dat medewerkers weer bij je terug komen, als je respectvol met hun vertrek omgaat. Bij ons is dat meerdere keren gebeurd. Dat is super: die collega’s keren terug met nieuwe inzichten, alsof ze drie maanden de wereld over hebben gereisd. Bovendien is het natuurlijk een enorm compliment voor jou en je bedrijf. Ze hebben geproefd van een andere organisatie, maar werken toch liever in die van jou. Die kun je in je zak steken!